Κι αν η λιτότητα είναι αριστερή;

Περικλής Δημητρολόπουλος 
Πηγή:http://www.tanea.gr/news/world/article/5002252/ki-an-h-litothta-einai-aristerh/#.USaHAq87OCs.facebook

Ενας θανατηφόρος ιός εξαπλώνεται στην Ευρώπη διαλύοντας και τις τελευταίες της αντιστάσεις. Η «μέγγενη της λιτότητας» αρχίζει να σφίγγει τη Γαλλία, σύμφωνα με τη λυρική προσέγγιση της Monde, και ο Φρανσουά Ολάντ ετοιμάζεται για περικοπές «χωρίς ταμπού» όπως σημειώνει η Libération, πάντα πιστή στο ελευθεριακό της πνεύμα. Στην άλλη πλευρά των Αλπεων ο Μπέπε Γκρίλο έχει ήδη κηρύξει το τέλος του ευρώ και της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας. Στη Βρετανία, η λιτότητα έχει γίνει η μαγιά που φουσκώνει το ζυμάρι του ευρωσκεπτικισμού. Και στην Ισπανία δεν έχει κανείς παρά να περιμένει να δει το τέρας που θα γεννηθεί από την ένωση της λιτότητας με την πολιτική κρίση. Η λιτότητα επιτρέπει στη γαλλική Ακροδεξιά, άλλοτε κήρυκα του κοινωνικού δαρβινισμού, να καταγγέλλει μετά βδελυγμίας τις «νεοφιλελεύθερες πολιτικές» του Σοσιαλιστή Ολάντ. Ανασταίνει πολιτικά πτώματα σαν τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι. Δυναμιτίζει την κοινωνική συνοχή, προκαλεί σύγχυση, υπονομεύει τους θεσμούς, δημιουργεί ανίερες συμμαχίες, απειλεί τις δημοκρατίες.

Ή ΔΕΝ θα έπρεπε να είναι έτσι; Τι μας κάνει να μετατρέπουμε τη λιτότητα στη βολική μήτρα όλων των δεινών, στον εχθρό που ακόμη και αν δεν υπήρχε θα έπρεπε να είχαμε εφεύρει; Ας κάνουμε, λοιπόν, μια διαφορετική ανάγνωση. Ας γυρίσουμε πίσω, στον Ιανουάριο του 1977, όταν ο Ενρίκο Μπερλινγκουέρ, φωτισμένος ηγέτης του ιταλικού ΚΚ, εισήγαγε στο ιταλικό πολιτικό λεξιλόγιο έναν νέο όρο, την austerità. Ο Μπερλινγκουέρ ανέπτυξε σε δύο ομιλίες τις αιρετικές απόψεις του. Στο θέατρο Ελιζέο της Ρώμης το ακροατήριο ήταν διανοούμενοι του PCI. Στη Λυρική Σκηνή του Μιλάνου ήταν εργάτες. «Η λιτότητα για εμάς», εξηγούσε, «είναι το μέσο για να ξεπεράσουμε ένα σύστημα, του οποίου τα διακριτά χαρακτηριστικά είναι η αλόγιστη σπατάλη, η αποθέωση του ασύδοτου ατομικισμού και του πιο έξαλλου καταναλωτισμού». Ηταν μια θέση που ο Μπερλινγκουέρ πλήρωσε με πολιτική μοναξιά. Πολλοί Αριστεροί είδαν στη λιτότητα αυτό που η Δεξιά αποκαλούσε «θυσίες» - ήταν επομένως η αφανής πλευρά του ιστορικού συμβιβασμού. Οι Σοσιαλιστές είχαν αρχίσει να παραδίδονται στις χαρές του ατομικού ηδονισμού. Ελάχιστοι παρατήρησαν ότι σε εκείνες τις δύο ομιλίες περισσότερο και από τη λέξη λιτότητα ο Μπερλινγκουέρ είχε χρησιμοποιήσει τη λέξη σπατάλη. Σπατάλη των πόρων, της ενέργειας, του πλούτου,  της κατανάλωσης, των σκουπιδιών. Σπατάλη της ίδιας της ζωής.

ΟΙ ΔΥΟ ομιλίες του Ενρίκο Μπερλινγκουέρ εκδόθηκαν το 2010 στην Ιταλία σε έναν κοινό τόμο υπό τον τίτλο «Ο δρόμος της λιτότητας. Για ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης». Ο ιταλικός Τύπος μνημονεύει συχνά αυτόν τον οξυδερκή προφήτη που έβλεπε από τότε ότι η εφαρμογή του δυτικού μοντέλου ανάπτυξης σε ολόκληρο τον πλανήτη είναι αδύνατη γιατί απλούστατα θα οδηγήσει στην καταστροφή του. Η αριστερή του συνείδηση δεν του επέτρεπε να νομιμοποιήσει την ανέχεια των εργατών της Ασίας και της Αφρικής στο όνομα της ευρωπαϊκής ευημερίας. Μήπως πριν υποκύψουμε στις σειρήνες του λαϊκισμού να ρίχναμε μια ματιά στον υπόλοιπο κόσμο;